Fietsen in het Land van Mark & Merkske
Dwars doorheen het Land van Mark & Merkske
In het Land van Mark & Merkske serveren Hoogstraten, Merksplas en Baarle-Hertog-Nassau je een wervelend fietsnetwerk. Dit ware fietswalhalla staat borg voor eindeloze vergezichten, oorverdovende stiltes en adembenemende natuur.
Kabbelend water, verkoelende bossen en weidse velden wisselen elkaar af in een authentiek Kempens decor. Een jarenlange succesformule die blijft bewegen, volop in ontwikkeling is en de laatste nieuwe trends volgt.
Stap af om de verschillende smaakmakers te verkennen. Houd halt bij de uitnodigende terrassen, trakteer jezelf op overheerlijk hoeve-ijs en laat je een pittig streekbier voorschotelen.
Hoogstraten
Knooppunt 53 | Begijnhof | Vrijheid
Parking Jan Van Cuyck | Jan Van Cuyckstraat
50 km | Verkortingen: 28 en 33 km
Smaakmakers
In het centrum van Hoogstraten word je verwend met hoogstaand erfgoed. De Sint-Katharinakerk verwelkomt je van ver met haar statige toren. Eind 2017 verdween deze 105m hoge bakstenen toren in de stellingen, maar sinds de zomer van 2019 schittert hij als nooit tevoren. Binnenin tref je een indrukwekkende verzameling 16de eeuwse kunstschatten: glasramen, wandtapijten, praalgraven en de beroemde koorbanken. Loop eens binnen, de toegang is gratis. Het Begijnhof, Unesco Werelderfgoed, is één van de mooiste landelijke begijnhoven van Vlaanderen. Je vindt er een prachtige barokke kerk, meer dan 30 piekfijn gerestaureerde huisjes en het Stedelijk Museum Hoogstraten.
Het Land van Mark & Merkske herbergt een uniek landschap en een waardevolle dierenpopulatie. Dwars door dit landschap vormen de E19 en de hogesnelheidslijn echter een ondoordringbare verkeersmuur vanaf Antwerpen tot aan de Nederlandse grens. Hierdoor worden jammer genoeg heel wat dieren het slachtoffer van het verkeer. Om hen veiliger over te laten steken werd dit ecoduct gebouwd. Dit ‘zebrapad voor dieren’ is een natuurverbinding die verschillende diersoorten de kans geeft om zorgeloos rond te zwerven in hun leefgebied.
In dit stuk ‘grenzeloze natuur’ dicteert de Goorloop of je in België of in Nederland bent. Dit water stroomt doorheen een natuurgebied dat betreft afwisseling zijn gelijke niet kent. Vennen, stuifzandbruggen, moerassen of heide? Je treft het hier allemaal. Kijk je links, dan zie je een totaal ander landschap dan wanneer je rechts kijkt. Hoog in de lucht cirkelen roofvogels die je nauwlettend in de gaten houden. Deze unieke combinatie zorgt ook voor een unieke vegetatie. Zo groeit er de sterk geurende gagel, de gele ratelende ratelaar en de kleine vleesetende zonnedauw. Dit natuurgebied inspireerde ook Vincent Van Gogh, die in Zundert werd geboren.
In de vallei van de Mark komt de grote pimpernel veelvuldig voor. Deze plant is uiterst zeldzaam in Vlaanderen. Er zijn nog maar een drietal vindplaatsen, waarvan de Markvallei de grootste is. In augustus en september zijn de wegbermen uitzonderlijk mooi door de bordeauxrode bloemen van de grote pimpernel. In 2018 werd het fietspad langs de Mark volledig vernieuwd. Het nieuwe wegdek is breder gemaakt en heerlijk glad waardoor je nog meer van de Markvallei geniet.
Merksplas
Bezoekerscentrum Merksplas-Kolonie | Kapelstraat
Bezoekerscentrum Merksplas-Kolonie | Kapelstraat
61 km | Verkortingen mogelijk tussen 31 & 52 km
Smaakmakers
Op de vroegere landloperskolonie bevindt zich één van de grootste strafinrichtingen in België. Rondom dit gebouwencomplex tref je nog cipierswoningen, een hoeve, een schooltje en een landloperskapel - met Gevangenismuseum - aan. De belangrijkste gebouwen en het landschap zijn beschermd. Het domein is ongeveer 600 hectare groot. Een imposante ringgracht, in 1896 door de landlopers gegraven, omsluit het domein en moest ontsnappingen voorkomen
Loop eens binnen in Bezoekerscentrum Kolonie 5-7 dat je het verhaal van Merksplas- en Wortel-Kolonievertelt.
Inwoners van Merksplas zijn ‘spetsers’. De bijnaam vindt zijn oorsprong in het Maas- en Scheldebekken. Merksplas ligt pal op de grens van deze waterscheidingslijn, waardoor er maar weinig hoogteverschil is. Zo ontstonden er veel vennen, poelen en plassen. Om naar Merksplas te komen, moest je bijgevolg door het water en werd je nat ‘gespetst’. Aan het gemeentehuis vind je het spetsersbeeld.
De Noordermark ontspringt in natuurgebied het Moer in Merksplas en vloeit in het Merkske. De Noordermark en het Merkske vormen de grens tussen Merksplas en Baarle-Hertog, maar ze markeren ook de rijksgrens met Baarle-Nassau. De vallei van het Merkske is een stiltegebied. Ontdek het via het wandelnetwerk Kempense Kolonies.
Het Carons Hofke was oorspronkelijk een motteburcht van de Heer(en) van Merksplas die het in de 13de eeuw aan de Paters Norbertijnen schonken. Tijdens de Franse Revolutie werd ook dit kerkelijk goed aangeslagen. Later kwam het in handen van de familie Caron.
In 1990 kocht de gemeente Merksplas het domein, ontsloot het als gemeentepark en herdoopte het tot ‘Carons Hofke’. Recent werden de grondvesten van de oude pastorij weer opgetrokken en er werd een vlonderpad aangelegd met uitzicht op de vallei van de Mark.
Op de grens van Merksplas met Beerse en Rijkevorsel vind je een authentiek Kempens landschap met vennen, heide en bos. Deze 25 hectare grote kleiput in natuurgebied Blakheide trekt verschillende watervogels aan. Via de kijkhut spot je heel wat zeldzame soorten. Het fietspad is aangelegd op het voormalige tramspoor. Tot 1955 verzekerde de stoomtram de bevoorrading van het kanaal in St-Jozef naar de landloperskolonie in Merksplas.
Baarle-Hertog/Nassau
Fietsknooppunt 92 | centrum Baarle-Hertog-Nassau
Parkeerplaats Loswal | Stationsstraat Parkeerplaats Amalia van Solmsstraat
44 km | Verkortingen: 23 en 30 km
Smaakmakers
Het ‘Bels Lijntje’ is de voormalige spoorwegverbinding tussen Turnhout en Tilburg. In 1867 reed hier de eerste trein, maar nu is het een populair fietspad. In de oude bermen wemelt het van de wilde planten en dieren. Onderweg passeer je enkele oude seinwachtershuizen en het voormalige station van Baarle-grens. Dit internationale station werd precies doormidden gekliefd door de landsgrens. De enorme spanten aan beide zijden van de grens zijn exacte kopieën van de originele spanten van weleer.
Het dorp Baarle bestaat uit de Nederlandse gemeente Baarle-Nassau en de Belgische gemeente Baarle-Hertog. Samen hebben ze 30 enclaves. Dit zijn stukken grondgebied die geheel omringd worden door het grondgebied van een andere staat. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, ligt Baarle dus niet óp de grens van België met Nederland, maar midden in de driehoek Breda, Tilburg en Turnhout. Het Belgische Zondereigen en het Nederlandse Ulicoten en Castelré horen ook bij Baarle.
In Baarle is de grens bijgevolg een grillig gegeven. Ze loopt kriskras door wegen, huizen en tuinen. In het centrum van Baarle zijn de enclavegrenzen zichtbaar aan de hand van speciale stoeptegels en aluminium plaatjes in het wegdek. De huisnummers worden aangegeven met de nationale driekleur van België of Nederland.
Het Merkske is een zijrivier van de Mark en vormt de natuurlijke grens tussen Nederland en België. Doordat de vallei van ‘t Merkske lange tijd in de vergeethoek stond, heeft de natuur aan beide kanten van de grens jarenlang haar gangen kunnen gaan. Hier ligt bijgevolg meer dan 1000 hectare bijzondere natuur op je te wachten.
Tijdens WOI werd België door het Duitse leger bezet, Nederland was neutraal. De Belgisch-Nederlandse grens was de scheidingslijn tussen oorlog en vrede. De Duitse bezetter plaatste er vanaf 1915 een draadversperring onder hoogspanning: de ‘dodendraad’.
In Zondereigen staan op haar originele locaties reconstructies van de dodendraad met twintig authentieke en intacte isolatoren. Je ziet er eveneens een schakelhuis.
In 1915 bouwde het Belgische leger het draadloze militaire zend- en ontvangststation MN7 met een veertig meter lange antennemast. Men slaagde er in om de plannen meer dan een half jaar geheim te houden. Na de oprichting van de antennemast werd de zendinstallatie constant bewaakt om Duitse sabotagepogingen te voorkomen.
