Wandelroutes Witte Kei

Wandelroutes Witte Kei

Activiteiten

Dwars door de valleien van het Merkske en de Noordermark

Deze Wandeltriple neemt je mee voor een ontdekkingstocht doorheen de groene hoek van Hoogstraten, Merksplas en Baarle-Hertog-Nassau. Drie rustgevende wandelingen serveren je adembenemend natuurschoon met uitgestrekte bossen en charmante valleien, wandelbruggen en grazende schapen. 

Download de PDF

Drie Grenzenwandeling

Wandeltriple

7,5 km

In 1822 wordt Wortel-Kolonie opgericht als vrije landbouwkolonie. Arme gezinnen krijgen hier onderdak in ruil voor het onderhoud van het domein. Het project is echter weinig succesvol en wordt na de Belgische onafhankelijkheid afgevoerd. Later wordt ‘de kolonie’ een veilige thuishaven voor landlopers en bedelaars. In 1993 maakt de afschaffing van de wet op de landloperij ook hier een einde aan. Tot op vandaag doen de centrale gebouwen dienst als gevangenis. Zwerven is hier opnieuw toegestaan: langs monumentale dreven, door sprookjesachtige bossen en rondom Bootjesven waar wilde eenden en watervleermuizen je verwelkomen.

Startplaats

Bezoekerscentrum De Klapekster, Kolonie 41, Wortel

Route

1 – 18 – 17 – 60 – 45 – 44 – 40 – 38 – 55 – 58 – 57 – 5 – 4 – 3 – 2 – 1

Wortel-Kolonie

Heycantwandeling

Witte Kei

9,1 km

De Witte Kei ligt op het punt waar de gemeenten Hoogstraten (Wortel), Merksplas en Baarle-Hertog samenkomen. In 1251 is de gemeentegrens van Merksplas op vraag van de hertog van Brabant vastgelegd. Dat gebeurt na een grensgeschil met inwoners van Weelde. Na ruilverkavelingswerken in 2017 is deze historische steen duidelijk zichtbaar en bereikbaar. Even pauzeren? Dat kan. Hier geniet je extra van het landschap en de stilte.

Startplaats

Hoeve-ijs Vaneleke, Witte Keiweg 1, Merksplas

Route

38 – 40 – 60 – 30 – 37 – 36 – 31 – 32 – 33 – 35 – 34 – 51 – 79 – 56 – 55 – 38

De Witte Kei

Vossenbergwandeling

Land van Mark & Merkske

6,9 km

De Vossenberg is een kunstmatig aangelegde kasteelberg uit de 11de of 12de eeuw. De plaatselijke heer bouwt er een houten woontoren die met een gracht en wal is omzoomd. In 1957 wordt de heuvel afgegraven. Een stuk van de wal is nog bewaard gebleven. Via de wandelbruggen over de Noordermark bereik je de Vossenberg.

De Dodendraad is een elektrische versperring aan de grens tussen België en Nederland uit WO I. Het is de grens tussen oorlog en vrede: Nederland is immers neutraal. De dodendraad sluit de kilometerslange rijksgrens hermetisch af. Spionnen, verzetslui, vrijwilligers voor het Belgische leger of clandestiene postbezorgers kunnen niet langer de grens over. Door middel van reconstructies, ingesproken verhalen en themaborden blijft de herinnering aan deze beklijvende geschiedenis leven.

Startplaats

Café Schuttershof, Zondereigen 27, Baarle-Hertog

Route

24 – 22 – 33 – 35 – 32 – 31 – 36 – 50 – 94 – 25 – 24

Vossenbergwandeling
De Dodendraad

Smaakmakers

In het centrum van Hoogstraten word je verwend met hoogstaand erfgoed. De Sint-Katharinakerk verwelkomt je van ver met haar statige toren. Eind 2017 verdween deze 105m hoge bakstenen toren in de stellingen, maar sinds de zomer van 2019 schittert hij als nooit tevoren. Binnenin tref je een indrukwekkende verzameling 16de eeuwse kunstschatten: glasramen, wandtapijten, praalgraven en de beroemde koorbanken. Loop eens binnen, de toegang is gratis. Het Begijnhof, Unesco Werelderfgoed, is één van de mooiste landelijke begijnhoven van Vlaanderen. Je vindt er een prachtige barokke kerk, meer dan 30 piekfijn gerestaureerde huisjes en het Stedelijk Museum Hoogstraten.

Het Land van Mark & Merkske herbergt een uniek landschap en een waardevolle dierenpopulatie. Dwars door dit landschap vormen de E19 en de hogesnelheidslijn echter een ondoordringbare verkeersmuur vanaf Antwerpen tot aan de Nederlandse grens. Hierdoor worden jammer genoeg heel wat dieren het slachtoffer van het verkeer. Om hen veiliger over te laten steken werd dit ecoduct gebouwd. Dit ‘zebrapad voor dieren’ is een natuurverbinding die verschillende diersoorten de kans geeft om zorgeloos rond te zwerven in hun leefgebied.

In dit stuk ‘grenzeloze natuur’ dicteert de Goorloop of je in België of in Nederland bent. Dit water stroomt doorheen een natuurgebied dat betreft afwisseling zijn gelijke niet kent. Vennen, stuifzandbruggen, moerassen of heide? Je treft het hier allemaal. Kijk je links, dan zie je een totaal ander landschap dan wanneer je rechts kijkt. Hoog in de lucht cirkelen roofvogels die je nauwlettend in de gaten houden. Deze unieke combinatie zorgt ook voor een unieke vegetatie. Zo groeit er de sterk geurende gagel, de gele ratelende ratelaar en de kleine vleesetende zonnedauw. Dit natuurgebied inspireerde ook Vincent Van Gogh, die in Zundert werd geboren.

In de vallei van de Mark komt de grote pimpernel veelvuldig voor. Deze plant is uiterst zeldzaam in Vlaanderen. Er zijn nog maar een drietal vindplaatsen, waarvan de Markvallei de grootste is. In augustus en september zijn de wegbermen uitzonderlijk mooi door de bordeauxrode bloemen van de grote pimpernel. In 2018 werd het fietspad langs de Mark volledig vernieuwd. Het nieuwe wegdek is breder gemaakt en heerlijk glad waardoor je nog meer van de Markvallei geniet.

Sint-Katharinakerk & Begijnhof
De Grote Pimpernel / Markvallei

Merksplas

Startplaats

Bezoekerscentrum Merksplas-Kolonie | Kapelstraat

Parkeren

Bezoekerscentrum Merksplas-Kolonie | Kapelstraat

Afstand

61 km | Verkortingen mogelijk tussen 31 & 52 km

Smaakmakers

Op de vroegere landloperskolonie bevindt zich één van de grootste strafinrichtingen in België. Rondom dit gebouwencomplex tref je nog cipierswoningen, een hoeve, een schooltje en een landloperskapel - met Gevangenismuseum - aan. De belangrijkste gebouwen en het landschap zijn beschermd. Het domein is ongeveer 600 hectare groot. Een imposante ringgracht, in 1896 door de landlopers gegraven, omsluit het domein en moest ontsnappingen voorkomen

Loop eens binnen in Bezoekerscentrum Kolonie 5-7 dat je het verhaal van Merksplas- en Wortel-Kolonievertelt.

Inwoners van Merksplas zijn ‘spetsers’. De bijnaam vindt zijn oorsprong in het Maas- en Scheldebekken. Merksplas ligt pal op de grens van deze waterscheidingslijn, waardoor er maar weinig hoogteverschil is. Zo ontstonden er veel vennen, poelen en plassen. Om naar Merksplas te komen, moest je bijgevolg door het water en werd je nat ‘gespetst’. Aan het gemeentehuis vind je het spetsersbeeld.

De Noordermark ontspringt in natuurgebied het Moer in Merksplas en vloeit in het Merkske. De Noordermark en het Merkske vormen de grens tussen Merksplas en Baarle-Hertog, maar ze markeren ook de rijksgrens met Baarle-Nassau. De vallei van het Merkske is een stiltegebied. Ontdek het via het wandelnetwerk Kempense Kolonies.

Het Carons Hofke was oorspronkelijk een motteburcht van de Heer(en) van Merksplas die het in de 13de eeuw aan de Paters Norbertijnen schonken. Tijdens de Franse Revolutie werd ook dit kerkelijk goed aangeslagen. Later kwam het in handen van de familie Caron.

In 1990 kocht de gemeente Merksplas het domein, ontsloot het als gemeentepark en herdoopte het tot ‘Carons Hofke’. Recent werden de grondvesten van de oude pastorij weer opgetrokken en er werd een vlonderpad aangelegd met uitzicht op de vallei van de Mark.

Op de grens van Merksplas met Beerse en Rijkevorsel vind je een authentiek Kempens landschap met vennen, heide en bos. Deze 25 hectare grote kleiput in natuurgebied Blakheide trekt verschillende watervogels aan. Via de kijkhut spot je heel wat zeldzame soorten. Het fietspad is aangelegd op het voormalige tramspoor. Tot 1955 verzekerde de stoomtram de bevoorrading van het kanaal in St-Jozef naar de landloperskolonie in Merksplas.

Merksplas-Kolonie
Noordermark
Gemeentepark Carons Hofke

Baarle-Hertog/Nassau

Startplaats

Fietsknooppunt 92 | centrum Baarle-Hertog-Nassau

Parkeren

Parkeerplaats Loswal | Stationsstraat Parkeerplaats Amalia van Solmsstraat

Afstand

44 km | Verkortingen: 23 en 30 km

Smaakmakers

Het ‘Bels Lijntje’ is de voormalige spoorwegverbinding tussen Turnhout en Tilburg. In 1867 reed hier de eerste trein, maar nu is het een populair fietspad. In de oude bermen wemelt het van de wilde planten en dieren. Onderweg passeer je enkele oude seinwachtershuizen en het voormalige station van Baarle-grens. Dit internationale station werd precies doormidden gekliefd door de landsgrens. De enorme spanten aan beide zijden van de grens zijn exacte kopieën van de originele spanten van weleer.

Het dorp Baarle bestaat uit de Nederlandse gemeente Baarle-Nassau en de Belgische gemeente Baarle-Hertog. Samen hebben ze 30 enclaves. Dit zijn stukken grondgebied die geheel omringd worden door het grondgebied van een andere staat. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, ligt Baarle dus niet óp de grens van België met Nederland, maar midden in de driehoek Breda, Tilburg en Turnhout. Het Belgische Zondereigen en het Nederlandse Ulicoten en Castelré horen ook bij Baarle.

In Baarle is de grens bijgevolg een grillig gegeven. Ze loopt kriskras door wegen, huizen en tuinen. In het centrum van Baarle zijn de enclavegrenzen zichtbaar aan de hand van speciale stoeptegels en aluminium plaatjes in het wegdek. De huisnummers worden aangegeven met de nationale driekleur van België of Nederland.

Het Merkske is een zijrivier van de Mark en vormt de natuurlijke grens tussen Nederland en België. Doordat de vallei van ‘t Merkske lange tijd in de vergeethoek stond, heeft de natuur aan beide kanten van de grens jarenlang haar gangen kunnen gaan. Hier ligt bijgevolg meer dan 1000 hectare bijzondere natuur op je te wachten.

Tijdens WOI werd België door het Duitse leger bezet, Nederland was neutraal. De Belgisch-Nederlandse grens was de scheidingslijn tussen oorlog en vrede. De Duitse bezetter plaatste er vanaf 1915 een draadversperring onder hoogspanning: de ‘dodendraad’.

In Zondereigen staan op haar originele locaties reconstructies van de dodendraad met twintig authentieke en intacte isolatoren. Je ziet er eveneens een schakelhuis.

www.dodendraad.org

In 1915 bouwde het Belgische leger het draadloze militaire zend- en ontvangststation MN7 met een veertig meter lange antennemast. Men slaagde er in om de plannen meer dan een half jaar geheim te houden. Na de oprichting van de antennemast werd de zendinstallatie constant bewaakt om Duitse sabotagepogingen te voorkomen.

Bels Lijntje
Enclaves
Dodendraad